ਗਰਭਪਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਰਿਕਵਰੀ, ਜਾਣੋ ਡਾ. ਅਰੁਣਾ ਮੁਰਲੀਧਰ ਦੀ ਰਾਏ

ਗਰਭਪਾਤ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?

ਗਰਭਪਾਤ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ। ਇਹ ਡਾਕਟਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦੱਸੇ ਗਏ ਕਾਰਨਾਂ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਵਿੱਚ ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸੇ ਅਸਧਾਰਨਤਾ ਜਾਂ ਮਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ। ਜਾਂ, ਇਹ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਜਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਔਰਤ ਜਾਂ ਜੋੜੇ ਦੁਆਰਾ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਬਾਰੇ ਡਾ. ਅਰੁਣਾ ਮੁਰਲੀਧਰ, ਐੱਮ.ਡੀ., MRCOG (UK), FRCOG (UK), FICM ਸੀਨੀਅਰ ਸਲਾਹਕਾਰ ਪ੍ਰਸੂਤੀ ਅਤੇ ਗਾਇਨੀਕੋਲੋਜਿਸਟ,OBGYN, ਫੋਰਟਿਸ ਹਸਪਤਾਲ, ਰਿਚਮੰਡ ਰੋਡ, ਬੰਗਲੌਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗਰਭਪਾਤ ਹੈਲਥਕੇਅਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਇਨੀਕੋਲੋਜਿਸਟਸ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਆਮ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਆਦਾਤਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਭਪਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਔਰਤ ਲਈ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 25 ਮਿਲੀਅਨ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਗਰਭਪਾਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਰ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ 67% ਗਰਭਪਾਤ ਨੂੰ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਸਨ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਵਾਂਝੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਾਲ ਹੀ, 15-19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਗਰਭਪਾਤ ਸੰਬੰਧੀ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਕਾਰਨ ਜਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਤਰਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਧਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਭਪਾਤ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਗਰਭਪਾਤ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਲੋੜ ਹੈ।

ਡਾ. ਮੁਰਲੀਧਰ ਅਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਗਰਭਪਾਤ ਪਹਿਲੀ ਤਿਮਾਹੀ (4-13 ਹਫ਼ਤੇ) ਜਾਂ ਦੂਜੀ ਤਿਮਾਹੀ (13 ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ 24 ਹਫ਼ਤੇ) ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦਾ ਪੜਾਅ ਜਿੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਉਨਾ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਗਰਭ-ਅਵਸਥਾ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਦਵਾਈਆਂ ਜਾਂ ਸਰਜਰੀ ਜਾਂ ਔਰਤ ਦੀ ਪਸੰਦ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਗਰਭਪਾਤ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਹਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੂਨ ਵਹਿਣਾ, ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਕਣ ਅਤੇ ਕੁੱਖ ਜਾਂ ਕੁੱਖ ਦੀ ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਸੱਟ ਲੱਗਣਾ।

ਗਰਭਪਾਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗਰਭ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸਥਿਤ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਐਕਟੋਪਿਕ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਗਰਭਪਾਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਟਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਤੁਰੰਤ ਦੇਖਭਾਲ

ਡਾ. ਅਰੁਣਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡੇ-ਕੇਅਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਔਰਤ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੇਚੀਦਗੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖੂਨ ਵਹਿਣਾ, ਦਰਦ ਜਾਂ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਲਈ ਦੇਖ ਰੇਖ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਰਤ ਨੂੰ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਹੋਣ 'ਤੇ ਉਸੇ ਦਿਨ ਡਿਸਚਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਡਿਸਚਾਰਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਰਦ ਨਿਵਾਰਕ ਅਤੇ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਦਾ ਇੱਕ ਕੋਰਸ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਅਸਫਲ ਹੋਏ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਔਰਤ ਦਾ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਨੈਗੇਟਿਵ ਹੈ, ਤਾਂ ਐਂਟੀ-ਡੀ ਇੰਜੈਕਸ਼ਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਘਰ ਵਿੱਚ ਦੇਖਭਾਲ

ਗਰਭਪਾਤ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਬਾਅਦ ਔਰਤ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਰਾਮ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਕੁਝ ਸਥਿਤੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਆਰਾਮ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਤਿਮਾਹੀ ਦੇ ਗਰਭਪਾਤ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਆਮ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਡਾਕਟਰੀ ਜਾਂ ਸਰਜੀਕਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਲਈ ਦਰਦ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਰਦ ਤੋਂ ਦਰਦ ਨਿਵਾਰਕ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਾਰ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਦੀ ਵੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦਾ ਵਹਿਣਾ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਦਰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਟੈਂਪਨ ਜਾਂ ਮਾਹਵਾਰੀ ਕੱਪਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡਾਂ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਗਭਗ 2-3 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਘੱਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਲੱਛਣ: ਡਾ. ਅਰੁਣਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕੁੱਝ ਲੱਛਣਾਂ 'ਤੇ ਔਰਤ ਨੂੰ ਗਰਭਪਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਦੇ ਲੱਛਣ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲੱਛਣ ਜਿਵੇਂ ਕਿ 100 ਡਿਗਰੀ ਫਾਰਨਹਾਈਟ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਅਤੇ ਅਸਾਧਾਰਨ ਜਾਂ ਬਦਬੂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਗਤਲੇ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ ਜਾਂ ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ ਅਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਵੀ ਤੁਰੰਤ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਬਾਅਦ ਮੂਡ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜ ਹੋਣ ਦੀ ਵੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਤੇ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਅਗਲੀ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਰੀਏ?

ਮੈਡੀਕਲ ਅਤੇ ਸਰਜੀਕਲ ਦੋਨੋਂ ਗਰਭਪਾਤ, ਜੇਕਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੁਬਾਰਾ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੰਕਰਮਣ ਜਾਂ ਗਰਭ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਚੇ ਕਣ ਜਾਂ ਕੁੱਖ ਨੂੰ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਗਰਭ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਗਰਭ ਨਿਰੋਧ

ਅਣਇੱਛਤ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਾਲੋ-ਅੱਪ ਦੌਰਾਨ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਜੇ ਗਰਭਪਾਤ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਰਜਰੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਉਲਟਾਣ ਯੋਗ ਅੰਦਰੂਨੀ ਯੰਤਰ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਚਰਚਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਗਭਗ 4-6 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ ਆਮ ਪੀਰੀਅਡ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਗਰਭਪਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈਲਥਕੇਅਰ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਰਭਪਾਤ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਭਵਿੱਖੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਲਈ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਜੋਖਮਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਲੇਖਕ: ਡਾ. ਅਰੁਣਾ ਮੁਰਲੀਧਰ, ਐੱਮ.ਡੀ., MRCOG (UK), FRCOG (UK), FICM ਸੀਨੀਅਰ ਸਲਾਹਕਾਰ ਪ੍ਰਸੂਤੀ ਅਤੇ ਗਾਇਨੀਕੋਲੋਜਿਸਟ, OBGYN, ਫੋਰਟਿਸ ਹਸਪਤਾਲ, ਰਿਚਮੰਡ ਰੋਡ, ਬੰਗਲੌਰ