ਰੋਹਿੰਗੀਆ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਕਤਲ ਲਈ Facebook ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ! 150 ਬਿਲੀਅਨ ਪੌਂਡ ਦਾ ਕੇਸ, ਜਾਣੋ ਮਾਮਲਾ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ (Social Media) ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਫੇਸਬੁੱਕ (Facebook) ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਵਟਸਐਪ (WhatsApp) 'ਤੇ ਈਯੂ ਦੀ ਡਾਟਾ ਪਾਲਿਸੀ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ 'ਤੇ 225 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਹੁਣ ਫੇਸਬੁੱਕ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ ਹੋਰ ਨਵੀਂ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ (Rohingya Muslims) ਦੀ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਲਈ ਫੇਸਬੁੱਕ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ 150 ਬਿਲੀਅਨ ਪੌਂਡ ਦੇ ਹਰਜਾਨੇ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਾਇਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਹ ਮੁਕੱਦਮਾ ਸਾਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ 'ਚ ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਦਾਇਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਪਕੜ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਫੇਸਬੁੱਕ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਰਾਹੀਂ ਨਫਰਤ ਭਰੇ ਭਾਸ਼ਣ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ।

ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਫੇਸਬੁੱਕ ਦਾ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਨਫ਼ਰਤ ਭਰੇ ਭਾਸ਼ਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਪੋਸਟਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੋਂ ਹਟਾਇਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਹੈ।

ਫੇਸਬੁੱਕ ਖਿਲਾਫ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਸ਼ਿਕਾਇਤ 'ਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੀ ਬਰਮਾ 'ਚ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਨ, ਜਦਕਿ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਨੁਕਸਾਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ, ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੋਈ ਠੋਸ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕੇ ਗਏ।

ਫੇਸਬੁੱਕ ਨੇ 2018 ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਨਫ਼ਰਤ ਭਰੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੋਸਟਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਢੁਕਵੇਂ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਗਈ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ 'ਫੇਸਬੁੱਕ ਨਫ਼ਰਤ ਫੈਲਾਉਣ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਾਧਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਔਫਲਾਈਨ ਹਿੰਸਾ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ'।

ਯੂਐਸ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ, ਫੇਸਬੁੱਕ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਈ ਦੋਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਫੇਸਬੁੱਕ ਦੇ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਨਫਰਤ ਭਰੇ ਭਾਸ਼ਣ ਅਤੇ ਨਫਰਤ ਭਰੇ ਭਾਸ਼ਣ ਫੈਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੰਪਨੀ ਸਥਾਨਕ ਵਿਚੋਲਿਆਂ ਅਤੇ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਫਲ ਰਹੀ, ਇਹ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਲੋਕਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਖਾਸ ਪੋਸਟਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਵਿਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ, ਅਤੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੋਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਪੋਸਟਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਭਾਸ਼ਣ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ।