ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਆਈਸਲੈਂਡ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ, ਭਾਰਤ 41ਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ

Best Pension System : ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਪਬਲਿਕ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 85 ਫ਼ੀਸਦੀ ਕਾਮਿਆਂ ਲਈ ਪੈਨਸ਼ਨ ਵਰਗੀ ਕੋਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਬੁਢਾਪਾ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਸਮਾਜਿਕ ਪੈਨਸ਼ਨ 'ਤੇ ਹੀ ਗੁਜ਼ਾਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 57 ਫੀਸਦੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 26% ਬੀਪੀਐਲ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ।

ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਬਿਹਤਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਕਾਫੀ ਆਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ CFA ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਗਲੋਬਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਇੰਡੈਕਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਬੇਹਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ 41ਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਬਿਹਤਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ 44 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਕਾਂਕ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੇਡ ਡੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਬਿਹਤਰੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹਿਸ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਪੁਰਾਣੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਕੁਝ ਇਸ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਾਲਤ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਖਰਾਬ ਹੈ ਜਦੋਂ CFA ਦੀ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 16 ਦੇਸ਼ ਸਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕੀ ਹੈ...

ਆਓ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਲਾਭ ਕੀ ਹੈ?

ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਆਰਥਿਕ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇਸ਼ 'ਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਫੰਡ ਦਾ ਬੋਝ ਵੀ ਵਧੇਗਾ। ਵਿਸ਼ਵ ਇਕਨਾਮਿਕ ਫੋਰਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਨੁੱਖੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, 65 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 5 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹਰ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਰਥਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਜਨਕ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰ ਸਕਣ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕੀ ਹਾਲਾਤ ਹਨ...

2022 ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ 20ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ। CFA ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਗਲੋਬਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਇੰਡੈਕਸ 44 ਗਲੋਬਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਦਰਜਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੀ 65 ਫੀਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਇਨ੍ਹਾਂ 44 ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। CFA ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਰਵੋਤਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਖ਼ਰਾਬ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮਰਸਰ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪਾਰਟਨਰ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਲੇਖਕ ਡਾ. ਡੇਵਿਡ ਨੌਕਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਮਹਿੰਗਾਈ, ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਪਲਾਨ ਬਣਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਡਾ. ਨੌਕਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਜੋਖਮ, ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ, ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਵਿੱਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਆਮਦਨੀ ਲਈ ਸੰਤੁਲਿਤ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸੂਚੀ ਮੁਤਾਬਕ ਬਿਹਤਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਆਈਸਲੈਂਡ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਆਈਸਲੈਂਡ ਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ 84.7 ਦੇ ਸਕੋਰ ਨਾਲ ਗ੍ਰੇਡ ਏ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਆਓ ਆਈਸਲੈਂਡ ਉੱਕੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰਦੇ ਹਾਂ: ਆਈਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਪੈਨਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੈ। ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਈਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਬੁਢਾਪਾ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਪੂਰਾ ਲਾਭ ਲੈਣ ਲਈ, ਤੁਸੀਂ 16 ਤੋਂ 67 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹੋ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਮਦਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਆਮਦਨ ਹੈ ਤਾਂ ਰਕਮ ਘਟਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਆਮਦਨ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਰਕਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੱਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਾਲ 2022 ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਆਈਸਲੈਂਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੀਦਰਲੈਂਡ, ਡੈਨਮਾਰਕ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ, ਫਿਨਲੈਂਡ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਨਾਰਵੇ, ਸਵੀਡਨ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ, ਇੰਗਲੈਂਡ, ਸਕਾਟਲੈਂਡ, ਵੇਲਜ਼ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਆਇਰਲੈਂਡ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਨੀਦਰਲੈਂਡ, ਜੋ ਕਿ ਬਿਹਤਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ, 84.6 ਦੇ ਸਕੋਰ ਨਾਲ ਗ੍ਰੇਡ ਏ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਡੱਚ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਥੰਮ੍ਹ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਬੁਢਾਪਾ ਪੈਨਸ਼ਨ ਐਕਟ, ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰਕ ਖਾਤੇ ਅਤੇ ਪੂਰਕ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਪੈਨਸ਼ਨ ਨੀਤੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਜਨਰਲ ਬੁਢਾਪਾ ਪੈਨਸ਼ਨ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਬੀਮਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ 66 ਸਾਲ 7 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਇਸਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ। ਡੈਨਮਾਰਕ 82 ਦੇ ਸਕੋਰ ਨਾਲ ਗ੍ਰੇਡ ਏ ਵਿੱਚ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਡੈਨਮਾਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਜਾਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹਨ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ 1 ਤੋਂ 3 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਪੁਰਤਗਾਲ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੇਸ਼ 24ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਮੈਕਸੀਕੋ ਦਾ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੈਕਸੀਕੋ ਨੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸੁਧਾਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਫਰਾਂਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਫਰਾਂਸ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸੁਧਾਰ ਬਿੱਲ ਬਿਨਾਂ ਵੋਟਿੰਗ ਕਰਵਾਏ ਪਾਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਲਗਭਗ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਇਸ ਬਿੱਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਮਾਹੌਲ ਇੰਨਾ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਗੁੱਸੇ 'ਚ ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅੱਗਜ਼ਨੀ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।

ਦਰਅਸਲ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਇਮੈਨੁਅਲ ਮੈਕਰੋਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸੁਧਾਰ ਬਿੱਲ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ 62 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 64 ਸਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਨਵੇਂ ਬਿੱਲ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣਨ ਲਈ ਦੋ ਸਾਲ ਹੋਰ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਕ ਪਾਸੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਲਈ ਦੋ ਸਾਲ ਹੋਕ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ।