ਪਰਿਵਾਰ 'ਚ ਹੈ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ Family History? ਮਾਹਰ ਤੋਂ ਸਮਝੋ ਕਿਵੇਂ ਟਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਖ਼ਤਰਾ

ਅੱਜ ਦੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ 30 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਆਸਾਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕਹੀਏ ਤਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਜੇਸ਼ਨ WHO ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 2016 ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 63% ਦਿਲ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਸਟ੍ਰੋਕ, ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ 27% ਮੌਤਾਂ ਲਈ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਨ ਹਾਰਟ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਏ.ਐਚ.ਏ.) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਦਿਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਰ ਗੰਗਾ ਰਾਮ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਸਲਾਹਕਾਰ ਡਾ. ਅਸ਼ਵਨੀ ਮਹਿਤਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਾਰਕ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਜੇਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮਰਦ ਨੂੰ 55 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਔਰਤ ਨੂੰ 60 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿਲ ਸੰਬੰਧੀ ਕੋਈ ਬੀਮਾਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇਹ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਲੱਗਣ ਦੀ ਵੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਆਦਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਓ : ਅਸਲ 'ਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀਨਸ 'ਚ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਗੁਣ ਹਨ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ 'ਚ ਵੀ ਖਤਰਾ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਰਿਵਾਰਕ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਤੁਸੀਂ ਜੀਨ ਨਹੀਂ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਪਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ 47% ਤੱਕ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ :

ਕਮਰ-ਲੰਬਾਈ ਅਨੁਪਾਤ : ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਹੈਲਥ ਐਂਡ ਕੇਅਰ ਐਕਸੀਲੈਂਸ (NICE) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਕਮਰ ਦਾ ਆਕਾਰ ਉਸ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੋਂ ਅੱਧਾ ਜਾਂ ਘੱਟ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਮੰਨ ਲਓ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਉਚਾਈ 5 ਫੁੱਟ 8 ਇੰਚ ਹੈ, ਯਾਨੀ 68 ਇੰਚ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮਰ ਦਾ ਆਕਾਰ 34 ਇੰਚ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮਰ ਦਾ ਆਕਾਰ ਤੁਹਾਡੀ ਉਚਾਈ ਦੇ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਟਾਈਪ-2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼, ਹਾਈ ਬੀਪੀ, ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮੋਟਾਪਾ : ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਡੀ ਮਾਸ ਇੰਡੈਕਸ 24.9 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਮੋਟੇ ਹੋ? ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਵਿੱਚ ਭਾਰ ਅਤੇ ਮੀਟਰ ਵਿੱਚ ਲੰਬਾਈ। ਜੇਕਰ BMI 18.5 ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਭਾਰ ਘੱਟ ਹੈ। 18.5 ਤੋਂ 24.9 ਤੱਕ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਾਧਾਰਨ ਹੋ। 25 ਤੋਂ 29.9 ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਹੈ। ਹਾਰਵਰਡ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਹੈਲਥ ਮੁਤਾਬਕ ਮੋਟਾਪਾ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।

ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ : ਅਮਰੀਕਨ ਹਾਰਟ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਤੰਬਾਕੂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਕ ਹਨ। ਹਾਰਵਰਡ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਕਰ ਦਿਲ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਖਤਰਾ 50 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਜੋਖਮ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਛੱਡ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਡਾ: ਅਸ਼ਵਨੀ ਮਹਿਤਾ ਨੇ ਸਿਫ਼ਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ 30 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੀਪੀ, ਸ਼ੂਗਰ, ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਆਦਿ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਾਧੇ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰੀ ਇਲਾਜ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਸਰਤ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਕਸਰਤ ਕਰੋ : ਯੂਐਸ ਸੈਂਟਰਜ਼ ਫਾਰ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਐਂਡ ਪ੍ਰੀਵੈਂਸ਼ਨ (ਸੀਡੀਸੀ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ 50 ਮਿੰਟ ਤੇਜ਼ ਕਸਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਮੌਤ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕਸਰਤ ਸਰੀਰ ਨੂੰ 6 ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਰਡੀਓ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਚੰਗੇ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਈਗਲਿਸਰਾਈਡ (ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਚਰਬੀ) ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਬੀਪੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨਸੁਲਿਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਦੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਟਫਟਸ ਫ੍ਰਾਈਡਮੈਨ ਸਕੂਲ ਆਫ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਪਾਲਿਸੀ ਮੁਤਾਬਕ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਲਈ ਚੰਗਾ, ਮਾੜਾ ਅਤੇ ਬੇਅਸਰ। ਪੌਦਿਆਂ, ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੋਂ ਭੋਜਨ, ਕੁਝ ਸਮੁੰਦਰੀ ਭੋਜਨ, ਖੰਡਿਤ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਚਰਬੀ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਖੰਡ, ਰਿਫਾਇੰਡ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਦੇ ਦੀ ਰੋਟੀ, ਪਾਸਤਾ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਮੀਟ, ਪੈਕ ਕੀਤੇ ਭੋਜਨ ਉਤਪਾਦਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ।