ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਵ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭ ਮੂਹਰਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋ!
News18 Punjab
Updated: November 12, 2019, 9:54 AM IST

ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਵ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭ ਮੂਹਰਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋ!
ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਮਾ: ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਦਿਨ ਨਹਾਉਣਾ ਅਤੇ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਫਲਦਾਇਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ...
- news18-Punjabi
- Last Updated: November 12, 2019, 9:54 AM IST
ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਿਮਾ (Kartik Purnima): ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਿਮਾ ਅੱਜ 12 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਦਿਨ ਨਹਾਉਣਾ ਅਤੇ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਫਲਦਾਇਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਗੰਗਾ ਵਿਚ ਡੁੱਬਕੀ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ (ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ), ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਈ ਜਨਮਾਂ ਦੇ ਪਾਪ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅਸੀਸਾਂ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ (Kartik Purnima)
ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਿਮਾ 12 ਨਵੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ।
ਪੂਰਨਿਮਾ ਤਿਥੀ 11 ਨਵੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 06:00 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ।
ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦੀ ਮਿਤੀ 12 ਨਵੰਬਰ, 2019 ਨੂੰ 7:04 ਵਜੇ ਖ਼ਤਮ ਹੋਵੇਗੀ।
ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਮਾ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ:
ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਇਸ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਪੂਰੇ ਵਿਧੀ ਅਤੇ ਮਨ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਧਨ – ਦੌਲਤ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਦਿਹਾੜੇ 'ਤੇ ਪੂਜਾ ਦੇ ਮੌਕੇ' ਤੇ ਕੁੰਡਲੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਭਿਆਨਕਤਾਵਾਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਮਾ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ ਪੂਰਨਮਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਤ੍ਰਿਪੁਰਸੁਰਾ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਰਾਖਸ਼ ਨੇ ਪ੍ਰਯਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੱਖ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਤਪ ਕਰਕੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦਾ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਤ੍ਰਿਪੁਰਸੁਰਾ ਵਿਚ ਹੰਕਾਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਸਵਰਗ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ।
ਇਸ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਪੁਰਸੁਰਾ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਦਿਨ ਤ੍ਰਿਪੁਰਸੁਰ ਨਾਮ ਦੇ ਰਾਖਸ਼ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਮਾ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ ਪੂਰਨਮਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਗੰਗਾ ਦੁਸਹਿਰਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ (Kartik Purnima)
ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਿਮਾ 12 ਨਵੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ।
ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦੀ ਮਿਤੀ 12 ਨਵੰਬਰ, 2019 ਨੂੰ 7:04 ਵਜੇ ਖ਼ਤਮ ਹੋਵੇਗੀ।
ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਮਾ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ:
ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਇਸ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਪੂਰੇ ਵਿਧੀ ਅਤੇ ਮਨ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਧਨ – ਦੌਲਤ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਦਿਹਾੜੇ 'ਤੇ ਪੂਜਾ ਦੇ ਮੌਕੇ' ਤੇ ਕੁੰਡਲੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਭਿਆਨਕਤਾਵਾਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਮਾ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ ਪੂਰਨਮਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਤ੍ਰਿਪੁਰਸੁਰਾ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਰਾਖਸ਼ ਨੇ ਪ੍ਰਯਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੱਖ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਤਪ ਕਰਕੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦਾ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਤ੍ਰਿਪੁਰਸੁਰਾ ਵਿਚ ਹੰਕਾਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਸਵਰਗ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ।
ਇਸ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਪੁਰਸੁਰਾ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਦਿਨ ਤ੍ਰਿਪੁਰਸੁਰ ਨਾਮ ਦੇ ਰਾਖਸ਼ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਕਾਰਤਿਕ ਪੂਰਨਮਾ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ ਪੂਰਨਮਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਗੰਗਾ ਦੁਸਹਿਰਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।