Vastu Dev: ਵਾਸਤੂ ਦੇਵ ਦੀ ਜਾਣੋ ਕਥਾ, ਇਮਾਰਤ ਨਿਰਮਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪੂਜਾ

ਪੁਰਾਣਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਜ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਵਾਸਤੂ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ੁਭ ਫਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਭੂਮੀ ਪੂਜਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਸਤੂ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੀਂਹ ਪੁੱਟਣ ਸਮੇਂ, ਮੁੱਖ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣ ਸਮੇਂ ਵੀ ਵਾਸਤੂ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਧੀ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਘਰ 'ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਵਾਸਤੂ ਪੁਰਸ਼ ਹੈ ਕੌਣ ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਉਤਪੱਤੀ ਕਿੱਥੋਂ ਹੋਈ ਸੀ।

ਵਾਸਤੂ ਪੁਰਸ਼ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਪਸੀਨੇ ਤੋਂ ਉਤਪੰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਿਥਿਹਾਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਦੈਂਤ ਅੰਧਕਾਸੁਰ ਵਿਚਕਾਰ ਭਿਆਨਕ ਯੁੱਧ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਪਸੀਨੇ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਬੂੰਦਾਂ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਡਿੱਗੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੂੰਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਜੀਵ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਨੇ ਆਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਡਰਾਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਇੰਦਰ ਆਦਿ ਦੇਵਤੇ ਡਰ ਗਏ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਫਿਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਨੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਉਸ ਆਦਮੀ ਤੋਂ ਡਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਭਾਰ ਸੁੱਟ ਕੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਬੈਠਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੀਤਾ।

ਜਦੋਂ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਉਥੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਉਸ ਆਦਮੀ ਨੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕਸੂਰ ਅਤੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਿਵਹਾਰ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ। ਇਸ 'ਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਨੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਸਤੂ ਦੇਵਤਾ ਯਾਨੀ ਵਾਸਤੂ ਪੁਰਸ਼ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਵਾਸਤੂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਾਸਤੂ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਾਸਤੂ ਪੁਰਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹਰ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਸਤੂ ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਨੇ ਵਾਸਤੂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ। ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਕੋਈ ਵੀ ਘਰ ਜਾਂ ਇਮਾਰਤ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੂਮੀ ਪੂਜਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਤੱਕ ਹਰ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਵਾਸਤੂ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ, ਗਣੇਸ਼ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਸ਼ੁੱਧ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਵਾਸਤੂ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਭਵਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦੇਵਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਾਸਤੂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਾਸਤੂ ਪੁਰਸ਼ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਅਧੋਮੁਖ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਜ਼ਮੀਨ ਵੱਲ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਿੱਠ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਹੈ। ਸਿਰ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਰਥਾਤ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਪੈਰ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਕੋਣ ਵਿੱਚ ਅਰਥਾਤ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਵਿਚ ਹਨ। ਵਾਸਤੂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਈ ਪੁਰਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਮਤਸਯ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਨੇ ਵਾਸਤੂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਨਿਯਮ ਵਾਸਤੂ ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਹੀ ਬਣਾਏ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੁਰਾਣ ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਰਾਹੀਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੀ।