ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ Buy Now Pay Later, ਕਿਤੇ ਉਧਾਰ ਨਿਗਲ ਨਾ ਜਾਵੇ ਤੁਹਾਡੀ ਤਨਖਾਹ, ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: Buy Now Pay Later: ਭਾਵੇਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਪੈਸਾ (Money) ਜਾਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ (Credit) ਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਕਈ ਈ-ਕਾਮਰਸ (E-Commerce) ਕੰਪਨੀਆਂ 'ਬਾਅ ਨਾਓ ਪੇ ਲੇਟਰ-BLPL' ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਖਰੀਦਦਾਰੀ (Shopping) ਲਈ ਲੋਨ (Loan) ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਭਾਵੇਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ BNPL ਵਿੱਚ ਖਰੀਦ ਲਈ ਕਰਜ਼ਾ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਵਰਤਦੇ, ਤਾਂ BNPL ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਕਰਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਮੋੜਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਜੁਰਮਾਨਾ, ਲੇਟ ਫੀਸ, ਵਿਆਜ ਦਰ ਇਸ 'ਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਰਜ਼ਾ ਮੋੜਨ 'ਚ ਤੁਹਾਡੀ ਪੂਰੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਨਿੱਜੀ ਕਰਜ਼ੇ ਵਾਂਗ ਉੱਚ ਵਿਆਜ
RectifyCredit.com ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਪਰਨਾ ਰਾਮਚੰਦਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਮਝ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਫਿਨਟੇਕ ਰਿਣਦਾਤਾ ਨਿੱਜੀ ਲੋਨ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਪੈਕ ਕਰਕੇ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਰਜ਼ੇ ਮਹਿੰਗੇ ਅਤੇ ਜੋਖਮ ਭਰੇ ਹਨ। BNPL ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਵਿਆਜ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਕੰਪਨੀਆਂ BNPL 'ਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਫੀਸ ਦੇ ਨਾਲ 24 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਵਿਆਜ ਵਸੂਲਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਕੀਮ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ
Fintech ਕੰਪਨੀਆਂ ਹੁਣ ਖਰੀਦੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰੋ ਸਕੀਮ ਰਾਹੀਂ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ੇ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ePaylater, Lazypay, Simple ਵਰਗੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਫਿਨਟੇਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਬਿਲਿੰਗ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਜੋੜਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਖਪਤਕਾਰ 100 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 5000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਛੋਟਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ 'ਤੇ 30000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

Millennials ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ
ਇਹ ਭੁਗਤਾਨ ਵਿਕਲਪ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ, ਬਿਗਬਾਸਕੇਟ, ਫੂਡ ਡਿਲੀਵਰੀ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪਸ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਅਤੇ ਸਵਿਗੀ, ਗੋਇਬੀਬੋ ਅਤੇ ਕਲੀਅਰਟ੍ਰਿਪ ਵਰਗੇ ਟ੍ਰਿਪ ਬੁਕਿੰਗ ਪੋਰਟਲ ਵਰਗੀਆਂ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸਕੋਰਿੰਗ ਸਲਾਹਕਾਰ ਪਾਰਿਜਤ ਗਰਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਫਿਨਟੇਕ ਫਰਮਾਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਅਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਵਿਵਸਥਾ ਵਰਗੀਆਂ ਵਰਚੁਅਲ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ
Fintech ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰੀ ਛੋਟਾਂ, ਕੈਸ਼ਬੈਕ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਵਫਾਦਾਰੀ ਲਾਭ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸੀਮਾ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਹਿਸਟਰੀ, ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਮਦਨ, ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ, ਪੇਸ਼ੇ ਆਦਿ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। Epaylater ਪ੍ਰਚੂਨ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਲਈ 30,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਾਲੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਲਈ 2 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸੀਮਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਗਾਹਕ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਕਈ ਫਿਨਟੈਕ ਫਰਮਾਂ 'ਤੇ ਸਾਈਨ-ਅੱਪ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਭੁਗਤਾਨ ਨਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਖਰਚੇ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
ਸਿੰਪਲ ਅਤੇ ਲੈਜ਼ੀਪੇ ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਨਟੇਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਬਿੱਲ ਜਨਰੇਟ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 16 ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਅਤੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਆਖਰੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਬਿੱਲ ਜਨਰੇਟ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਿਲਿੰਗ ਚੱਕਰ ਦੇ 15 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਖਪਤਕਾਰ ਨੂੰ 3 ਤੋਂ 5 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪੈਸੇ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਫਿਨਟੇਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਲੇਟ ਫੀਸ ਵਸੂਲਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਸਮਝੋ
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਿਮਪਲ ਦੀ ਲੇਟ ਫੀਸ ਸਲੈਬ 500 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਬਿੱਲ ਦੀ ਰਕਮ ਲਈ 100 ਤੋਂ 118 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਬਿਲਿੰਗ ਚੱਕਰ ਲਈ 11.8 ਰੁਪਏ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ 250 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਜੁਰਮਾਨਾ ਵੀ ਵਸੂਲਦੀ ਹੈ। Lazypay 10 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਦੀ ਲੇਟ ਫੀਸ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁੱਲ ਬਕਾਇਆ ਰਕਮ ਦੇ ਅਧਿਕਤਮ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੈ।

ਬਕਾਇਆ ਰਕਮ 'ਤੇ ਵਿਆਜ
ਬਕਾਇਆ ਰਕਮ 'ਤੇ ਵਿਆਜ ਵੀ ਵਸੂਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਨ ਲਓ, LazyPay ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ 26 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਲਾਨਾ ਦੀ ਵਿਆਜ ਦਰ 'ਤੇ ਵਿਆਜ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ ਰਕਮ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ePaylater ਬਕਾਇਆ ਰਕਮ 'ਤੇ 3 ਫੀਸਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਯਾਨੀ 36 ਫੀਸਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵਿਆਜ ਵਸੂਲਦਾ ਹੈ। ਰਾਮਚੰਦਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ Buy Now Pay Later ਸਕੀਮਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ 'ਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਪਰਸਨਲ ਲੋਨ ਕਾਫੀ ਸਸਤੇ ਹਨ। ਬੈਂਕ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਤੋਂ 14 ਤੋਂ 18 ਫੀਸਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵਿਆਜ ਵਸੂਲਦੇ ਹਨ।

ਭੁਗਤਾਨ ਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ

• ਬਕਾਇਆ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਨਾ ਕਰਨਾ ਤੁਹਾਡੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸਕੋਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।


• ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੈਂਕਾਂ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣਾ ਔਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।


• ਬੈਂਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਕਰਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਬਕਾਇਆ ਅਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।


• ਜੇਕਰ ਕਰਜ਼ਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਦਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗੀ।