Dengue Fever: ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਨਾ ਲਓ, ਜਾਣੋ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲ

Mosquito Diseases: ਕੋਰੋਨਾ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੱਛਰਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹਰ ਸਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਮਰਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਦਵਾਈ ਦੇ ਛਿੜਕਾਅ ਤੋਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੋਕਥਾਮ ਉਪਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਦੈਨਿਕ ਜਾਗਰਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਲਾਂ (Local Circles) ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੁਲਾਸੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਦੇਸ਼ ਦੇ 352 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ 38 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ, 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਗਰ ਨਿਗਮਾਂ ਅਤੇ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਸਪਰੇਅ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਹੀ ਕੀਤਾ। ਸੋਚੋ, ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਮਾਨਸੂਨ ਸੰਬੰਧੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਯਕੀਨਨ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਦੇਸ਼ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਾਲਾਨਾ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਕਈ ਕਰੋੜ ਮਾਮਲੇ
ਹਰ ਸਾਲ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲਗਭਗ 9.6 ਕਰੋੜ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 17 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਵਾਈ ਦੇ ਛਿੜਕਾਅ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਾਏ
ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਦੌਰਾਨ, ਜਦੋਂ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਦਵਾਈ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ 37 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਵੀ ਛਿੜਕਾਅ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦਕਿ 33 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਵਾਰ।

10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਛਿੜਕਾਅ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 3 ਤੋਂ 6 ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 6 ਤੋਂ 12 ਵਾਰ ਛਿੜਕਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ 12 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਰ ਛਿੜਕਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ, 1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ ਉਹ ਵੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ, ਭਾਵ ਛਿੜਕਾਅ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।

ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਲੋਕ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ?

1. ਸਰਵੇਖਣ ਅਨੁਸਾਰ, 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸੇਵਾ ਦੁਆਰਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ।
2. ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ 33 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਰੇਪਲੇਂਟ ਮਸ਼ੀਨਾਂ, ਕੋਇਲ ਜਾਂ ਰੈਕੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
3. ਇੱਥੇ 15 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਹਨ ਜੋ ਰਿਪਲੇਂਟ ਲਿਕੁਐਡ, ਸਪਰੇਅ, ਕਰੀਮ ਜਾਂ ਪੈਚ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
4. ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ, 1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਵਿਕਲਪ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
5. ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 13 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵਿਕਲਪ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
6. ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 23 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਵੇਂ ਵਿਕਲਪ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਭਾਵ ਉਹ ਰੇਪੈਲੈਂਟ ਮਸ਼ੀਨ, ਰੈਕੇਟ ਰਿਪੈਲੈਂਟ ਲਿਕੁਐਡ, ਸਪਰੇਅ, ਕਰੀਮ ਜਾਂ ਪੈਚ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 3 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦੱਸ ਸਕੇ, 5 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਪਹਿਲੇ ਤਿੰਨ ਵਿਕਲਪ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਇੱਥੇ 3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹਨ ਜੋ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਵਿਕਲਪ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।

ਤੁਸੀਂ ਮੱਛਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਕਿੰਨਾ ਖਰਚਦੇ ਹੋ?
ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ 44% ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਮੱਛਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ 200 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਰਵੇਖਣ ਅਨੁਸਾਰ 18 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ 200 ਤੋਂ 500 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 12 ਫੀਸਦੀ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਹਨ, ਜੋ 500-1000 ਰੁਪਏ ਇਸ 'ਤੇ ਖਰਚਦੇ ਹਨ।

5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ 1000-2000 ਰੁਪਏ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ ਹਨ, ਜੋ ਇਸ 'ਤੇ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, 1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੱਸ ਸਕੇ ਕਿ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਖਰਚਦੇ ਹਨ?

ਖਤਰਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ, ਸਾਵਧਾਨੀ ਹੈ ਜ਼ਰੂਰੀ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 17 ਫ਼ੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਸਾਰੇ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਮੱਛਰ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਅਜਿਹੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਕੱਟਣ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਲਾਨਾ 7 ਲੱਖ ਲੋਕ ਮਰਦੇ ਹਨ। ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ, ਐਨੋਫਿਲਿਸ ਮੱਛਰ ਕਾਰਨ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ 219 ਮਿਲੀਅਨ ਮਾਮਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਲਾਨਾ 4 ਲੱਖ ਲੋਕ ਮਲੇਰੀਆ ਕਾਰਨ ਮਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ 5 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਹਨ।

129 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ
ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਡੇਂਗੂ ਏਡੀਜ਼ ਮੱਛਰ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਛੂਤ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। 129 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ 3.9 ਅਰਬ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ, ਜ਼ਿਕਾ, ਪੀਲਾ ਬੁਖਾਰ, ਪੱਛਮੀ ਨੀਲ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨੀ ਐਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ ਮੱਛਰਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹਨ।