ਹਰ ਸਾਲ ਮਕਰ ਸੰਗਰਾਂਦ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਬੜੀ ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਹੜੀ ਹਰ ਸਾਲ 13 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਲੋਹੜੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਵੀ ਮਨਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਦੇਖਣ ਯੋਗ ਹੈ। ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਤਝੜ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਮਕਰ ਸੰਗਰਾਂਦ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਲੋਹੜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਸਮੱਗਰੀ ਕੀ ਹੈ।
ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਸਮੱਗਰੀ
ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ, ਆਦਿਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਅਗਨੀਦੇਵ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਲੋਹੜੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਘਰ ਵਿਚ ਪੱਛਮ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਆਦਿਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਜਾਂ ਤਸਵੀਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੂਰਤੀ 'ਤੇ ਸਿੰਦੂਰ ਅਤੇ ਬੇਲਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਭੋਗ ਵਿੱਚ ਰੇਵੜੀ ਅਤੇ ਤਿਲ ਦੇ ਲੱਡੂ ਚੜ੍ਹਾਓ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁੱਕਾ ਨਾਰੀਅਲ ਲਓ ਅਤੇ ਉਸ 'ਚ ਕਪੂਰ ਮਿਲਾ ਲਓ। ਤਿਲ ਦੇ ਲੱਡੂ, ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਮੂੰਗਫਲੀ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਕੇ ਚੜ੍ਹਾਓ ਅਤੇ ਫਿਰ 7 ਜਾਂ 11 ਵਾਰ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰੋ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ 'ਤੇ ਮਹਾਦੇਵੀ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਸਾਲ ਭਰ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਪੈਸੇ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਕਦੇ ਵੀ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਲੋਹੜੀ 'ਤੇ ਨਵੀਂ ਦੁਲਹਨ
ਲੋਹੜੀ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਖਾਸ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਪਰ ਨਵੇਂ ਵਿਆਹੇ ਜੋੜਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਘਰ ਦੀ ਨਵੀਂ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਮੁੜ ਦੁਲਹਨ ਵਾਂਗ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਲੋਹੜੀ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ ਰਹਿਣ ਲਈ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਪਕਵਾਨ
ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਕਵਾਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਗਜਕ, ਰਿਓੜੀ, ਮੂੰਗਫਲੀ, ਤਿਲ-ਗੁੜ ਦੇ ਲੱਡੂ, ਮੱਕੀ ਦੀ ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਸਰੋਂ ਦਾ ਸਾਗ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਨ। ਲੋਹੜੀ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾ ਕੇ ਲੋਹੜੀ ਲਈ ਲੱਕੜ, ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ, ਰਿਓੜੀਆਂ, ਮੂੰਗਫਲੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਰਵਾਇਤੀ ਕੱਪੜਿਆਂ ਅਤੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਆਧੁਨਿਕ ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਪਕਵਾਨ ਵੀ ਲੋਹੜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
(Disclaimer: ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਧਾਰਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਨਿਊਜ਼ 18 ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।)
Published by:Amelia Punjabi
First published:
ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪੰਜਾਬੀ \'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ News18 ਪੰਜਾਬੀ \'ਤੇ। ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ, ਲਾਈਵ ਅਪਡੇਟ ਖ਼ਬਰਾਂ, ਪੜ੍ਹੋ ਸਭ ਤੋਂ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਪੰਜਾਬੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵੈਬਸਾਈਟ News18 ਪੰਜਾਬੀ \'ਤੇ।
Tags: Festival, Hinduism, Lifestyle, Lohri, Religion, Sikhism