Navratri 2021: ਨਰਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਪਿਆਜ਼ ਤੇ ਲਸਣ ਤੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰਹੇਜ਼, ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਵਜ੍ਹਾ

ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤੇ ਮੌਕੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਲੋਕ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਲੋਕ ਵਰਤ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸਖਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਪਾਣੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪੀਂਦੇ ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਆਮ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਫਲ ਜਾਂ ਫਲਾਹਾਰ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫਲਾਹਾਰ ਵਿੱਚ, ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫਲ, ਚੁਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਸਿੰਘਾੜੇ ਦਾ ਆਟਾ ਆਦਿ ਖਾਧਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਰਤ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਖਾਣ ਦੇ ਯੋਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪਿਆਜ਼ ਤੇ ਲਸਣ ਦੀ ਸਖਤ ਮਨਾਹੀ ਹੈ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਯੁਰਵੈਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੈਦ ਪਿਆਜ਼ ਨੂੰ ਤਾਮਸਿਕ ਅਤੇ ਲਸਣ ਨੂੰ ਰਾਜਸਿਕ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਬਾਰੇ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ - ਸਾਤਵਿਕ, ਤਾਮਸਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸਤਿ, ਤਮਸ ਅਤੇ ਰਾਜ ਗੁਣ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸਾਤਵਿਕ ਭੋਜਨ ਕੀ ਹੈ?

ਸਾਤਵਿਕ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਸਤਿ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਅਰਥ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭੋਜਨ ਸ਼ੁੱਧ, ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਾਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਦੂਜਾ ਅਰਥ ਰਸ ਤੋਂ ਵੀ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਭਾਵ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਲਈ ਉਪਯੋਗੀ ਰਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਤਾਜ਼ੇ ਫਲ, ਤਾਜ਼ੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਦਹੀ, ਦੁੱਧ ਵਰਗੇ ਭੋਜਨ ਸਾਤਵਿਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਨਾ ਸਿਰਫ ਵਰਤ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬਲਕਿ ਹਰ ਸਮੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਤਵਿਕ ਭੋਜਨ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਡਿਲਯ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਅਤੇ ਹਠ ਯੋਗ ਪ੍ਰਦੀਪਿਕਾ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ।

ਤਾਮਸਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਸੀ ਭੋਜਨ

ਤਮਸੀ ਸ਼ਬਦ ਤਾਮਸ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਰਥਾਤ ਹਨੇਰਾ, ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਭੋਜਨ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਬਾਸੀ ਖਾਣਾ। ਇਹ ਭੋਜਨ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਭਾਰੀਪਨ ਅਤੇ ਸੁਸਤੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਦਾਲਾਂ ਅਤੇ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਭੋਜਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਰਾਜਸੀ ਭੋਜਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਤੇ ਉਤੇਜਕ ਭੋਜਨ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਲਾਭਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਮਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਭੋਜਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਰ ਅਤੇ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਆਯੁਰਵੇਦ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਿਧਾਂਤ ਮੌਸਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਢੁਕਵਾਂ ਭੋਜਨ ਖਾਣ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤੇ ਬਾਰਸ਼ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੌਸਮ ਦੇ ਬਦਲਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਖੰਘ ਅਤੇ ਜ਼ੁਕਾਮ ਵਰਗੇ ਆਮ ਲਾਗ ਅਕਸਰ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤਰਕ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬਲਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਬਦਲਦੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਸਾਤਵਿਕ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ। ਤਾਮਸੀ ਅਤੇ ਰਾਜਸੀ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੀ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਧਰਮ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲਸਣ ਅਤੇ ਪਿਆਜ਼ ਖਾਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਅਤੇ ਖਾਣ -ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਮਿਲਣਗੀਆਂ, ਜਿੱਥੇ ਲਿਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ - ਭੋਜਨ ਲਸਣ ਅਤੇ ਪਿਆਜ਼ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਅਤੇ ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪਿਆਜ਼ ਅਤੇ ਲਸਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਿੱਚ ਵੈਸ਼ਨਵ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੂਜਾ ਦੇ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ. ਜੈਨ ਧਰਮ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜੜ੍ਹ ਨੂੰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ੈੱਫ ਅਤੇ ਲੇਖਕ, ਕੁਰਮਾ ਦਾਸ ਨਾ ਤਾਂ ਪਿਆਜ਼ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਲਸਣ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ "ਮੈਂ ਇੱਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਭਗਤ ਹਾਂ, ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਨਾ ਤਾਂ ਲਸਣ ਖਾਂਦਾ ਹਾਂ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਿਆਜ਼। ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਭਗਤ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਰਿਹਾ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ :

ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿਆਜ਼ ਅਤੇ ਲਸਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹਨ। ਜੇ ਇਸਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਰੀਰ ਦੀ ਚੇਤਨਾ ਨੂੰ ਜਗਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੁਕਾਵਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਮਨ ਨੂੰ ਇਕਾਗਰ ਨਾਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦੇ। ਪੱਛਮੀ ਦਵਾਈ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਪਿਆਜ਼ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਲਾਭਦਾਇਕ ਮੰਨਦੀਆਂ ਹਨ। ਲਸਣ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਗਿਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੋ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲਸਣ ਅਤੇ ਪਿਆਜ਼ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਲਸਣ ਬਾਰੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਕੱਚਾ ਖਾਣ ਨਾਲ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਬੋਟੂਲਿਜ਼ਮ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਘਾਤਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦਾ ਹੈ

ਪਿਆਜ਼ ਅਤੇ ਲਸਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲਸਣ ਸੈਕਸ ਪਾਵਰ ਗੁਆਉਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟੌਨਿਕ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਐਫਰੋਡਾਈਸਿਏਕ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਪਿਆਜ਼ ਦੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਹੋਏ ਹਨ। ਪਿਆਜ਼ ਦੇ ਛਿਲਕੇ ਨੂੰ ਹਟਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਅੰਦਰ ਦੀ ਬਦਬੂ ਮਨ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਆਉਣਾ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਤੱਖ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ। ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਪਿਆਜ਼ ਦੇ ਸੇਵਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਨਸੀ ਵਿਕਾਰ ਮਨ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਿਆਜ਼ ਨੂੰ ਚਬਾਉਣ ਦੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, ਵੀਰਜ ਦੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਲਾਲਸਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿਆਜ਼ ਖਾਣ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

(Disclaimer : ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਨਿਊਜ਼ 18 ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।)