ਛੋਟੀ ਉਮਰ 'ਚ ਹੀ ਕਿਉਂ ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਲਗਦੇ ਹਨ ਬੱਚੇ, ਅਧਿਐਨ 'ਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੱਥ

ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਦੇ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖਿਡੌਣਾ ਚੋਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ 40 ਫੀਸਦੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਇਹ ਮਨ ਲਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕੀਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਬਣਾਈਆਂ। ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਪੋਲੈਂਡ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ 18 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਆਤਮ-ਨਿਯੰਤਰਣ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ 18 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਵੱਲ ਨਾ ਦੇਖਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਜਮ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਉਹੀ 252 ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸਿਰਫ 35 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਨਾ ਦੇਖਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਕੀਤੀ, ਪਰ 27 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨੇ ਝੂਠਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਹੀ ਕੀਤਾ ਜਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ ਗਲਤ ਹੈ। ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ, ਕੁਝ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਦਰਭਾਂ ਵਿੱਚ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਪੇ ਸਾਫ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਈਮਾਨਦਾਰ ਹੋਣ ਅਤੇ ਝੂਠ ਨਾ ਬੋਲਣ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਕੰਮ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ, ਸੱਚ ਬੋਲਣ ਦੀ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕਾਫ਼ੀ ਸੰਜਮ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਰੋਧਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੋ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮੈਮੋਰੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਕਲਪਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਤਿੰਨ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੱਚ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਝੂਠ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅੱਗੇ-ਪਿੱਛੇ ਬਦਲਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ ਜਾਂ ਨਾ ਕਹਿਣਾ ਵੱਡਿਆਂ ਦੇ ਵਿਹਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਬੱਚੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸੱਚ ਬੋਲਣ ਲਈ ਇਨਾਮ ਜਾਂ ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਲਈ ਸਜ਼ਾ ਦਿੰਦੇ ਦੇਖਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸੱਚ ਬੋਲਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜਿਹੜੇ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇਨਾਮ ਦਿੰਦੇ ਦੇਖਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਚਾਈ ਦੱਸਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।