ਧਾਰਾ 376 ਤਹਿਤ ਦੋ ਇੱਛੁਕ ਬਾਲਗਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਜਿਨਸੀ ਸਬੰਧ ਬਲਾਤਕਾਰ ਨਹੀਂ: ਕੇਰਲ ਹਾਈ ਕੋਰਟ

ਕੇਰਲਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ (Kerala High Court) ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨਵਨੀਤ ਐਨ. ਨਾਥ ਨੂੰ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਦੋ ਇੱਛੁਕ ਸਾਥੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਜਿਨਸੀ ਸਬੰਧ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਬਲਾਤਕਾਰ ( Sex is not Rape) ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਰਕ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਜੋ ਸੈਕਸ (Sexual Relationship) ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦਾ ਹੈ।

ਸ਼ਿਕਾਇਤਕਰਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਵਕੀਲ ਵੀ ਹੈ, ਨੇ 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਗੁੱਟ ਵੱਢ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸੇ ਰਾਤ ਨਵਨੀਤ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਵਿਆਹ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਕੇ ਏਰਨਾਕੁਲਮ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਟਲ ਸਮੇਤ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਨਵਨੀਤ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਔਰਤ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਸ਼ਿਕਾਇਤਕਰਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਦੋ ਵਾਰ ਗਰਭਪਾਤ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਆਈਪੀਸੀ ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ 376(2)(ਐਨ) (ਬਲਾਤਕਾਰ) ਅਤੇ 313 (ਸਹਿਮਤੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਗਰਭਪਾਤ) ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਟੀਸ਼ਨਕਰਤਾ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਔਰਤ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਬਿਆਨ ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਆਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, ਜਸਟਿਸ ਬੇਚੂ ਕੁਰੀਅਨ ਥਾਮਸ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਆਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਦੀ ਯੋਗਤਾ 'ਤੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ।

ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਦੋ ਇੱਛੁਕ ਬਾਲਗ ਸਾਥੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਜਿਨਸੀ ਸਬੰਧ ਆਈਪੀਸੀ ਦੀ ਧਾਰਾ 376 ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹੋਏ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸੈਕਸ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਕਿਸੇ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਕੰਮ ਜਾਂ ਗਲਤ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ… ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਜਾਂ ਇੱਕ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲਤਾ ਅਜਿਹੇ ਕਾਰਕ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਜੋ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹਨ ਭਾਵੇਂ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਬਣਾਏ ਹੋਣ। ਇੱਕ ਮਰਦ ਅਤੇ ਇੱਕ ਔਰਤ ਵਿਚਕਾਰ ਜਿਨਸੀ ਸਬੰਧ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਇਹ ਉਸਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜਾਂ ਉਸਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜਾਂ ਜਦੋਂ ਸਹਿਮਤੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਜਾਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੋਵੇ।

ਆਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ "ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੈਕਸ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਵਾਅਦਾ ਗਲਤ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਰਾਹੀਂ ਵਿਗਾੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਇਸਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ"।

ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ, "ਵਿਆਹ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਔਰਤ ਵਿਚਕਾਰ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਬਲਾਤਕਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਲਈ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤ ਰਾਹੀਂ ਜਿਨਸੀ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਇਸ ਵਾਅਦੇ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਦਾ ਝੂਠਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਵਾਅਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਾ ਇਹ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਬਚਨ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਦਾ ਕੋਈ ਇਰਾਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਕਤ ਵਾਅਦੇ ਨੇ ਔਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਸਰੀਰਕ ਮਿਲਾਪ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।”