IISER ਦੀ ਖੋਜ : ਪੰਜਾਬ ਸਮੇਤ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਤੋਂ ਪਾਰ, 8 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਆਏ ਸਾਹਮਣੇ

ਪੰਜਾਬ-ਹਰਿਆਣਾ ਸਮੇਤ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਹਿਣਯੋਗ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਸਾਇੰਸ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ (IISER), ਮੇਹਲੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 39 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਐਲਸਵੇਅਰ ਦੇ ਅਰਬਨ ਕਲਾਈਮੇਟ ਰਿਸਰਚ ਜਨਰਲ ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਡਾ: ਰਾਜੂ ਅੱਟਾਡਾ, ਡਾ. ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ੁਕਲਾ, ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਕੁਮਾਰ, ਡਾ. ਰਵੀ ਕੁਮਾਰ ਕਾਂਚਲਾ ਅਤੇ ਡਾ. ਸਨਿਕਮੂ ਸਿਵਾਰੇਡੀ ਨੇ 1981 ਤੋਂ 2019 ਤੱਕ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇਹ ਵੇਰਵੇ ਕੱਢੇ ਹਨ।

ਆਈਜ਼ਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ IIT ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਕਿੰਗ ਅਬਦੁੱਲਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੱਖਣੀ ਅਰਬ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਠ ਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਸਥਿਤੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਜੋਧਪੁਰ ਅਤੇ ਪਾਣੀਪਤ ਦੀ ਹੈ। ਮੋਹਾਲੀ ਅਤੇ ਜੈਪੁਰ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨ ਹਰ ਸਾਲ ਵਧਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੀ ਦਰ ਵੱਧ ਹੈ।

ਦੈਨਿਕ ਭਾਸਕਰ ਦੀ ਖਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਥਰਮਲ ਕਲਾਈਮੇਟ ਇੰਡੈਕਸ (ਯੂਟੀਸੀਆਈ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਿਊਮਨ ਥਰਮਲ ਕੰਫਰਟ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ 32 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਤੱਕ ਹੀ ਸੂਰਜ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਅਸਮਾਨ ਹੇਠ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸ 'ਚ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ 'ਚ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਵਧਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 36 ਤੋਂ 37.5 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਯੂਟੀਸੀਆਈ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਆਮ ਤਾਪਮਾਨ 27 ਤੋਂ 34.5 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 25.5 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਹੈ। ਪੀਕ ਯਾਨੀ ਇਹ ਜੂਨ ਵਿੱਚ 34.5 ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ 33.5 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਥਰਮਲ ਇੰਡੈਕਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਜੂਨ ਤੱਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਜੂਨ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਅਤੇ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਨਮੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗਰਮੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲੋਂ 1.4 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਦਰ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਹ 0.03 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਹੈ। ਸਖ਼ਤ ਗਰਮੀ ਦੇ ਤਣਾਅ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਯਾਨੀ 40 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਿਨ ਜੋਧਪੁਰ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੁੱਗਣੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਾਲਾਤ ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। 32.9 ਡਿਗਰੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। 1981 ਵਿੱਚ ਇਹ 60 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ, ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਇਹ 60 ਅਤੇ 1986 ਵਿੱਚ ਇਹ 80 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਸਾਲ 2001 ਤੱਕ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 60 ਤੋਂ 70 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ 2001 ਵਿੱਚ ਇਹ 80 ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਸੀ। 2016 ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 2018 ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਿਨ ਘਟੇ ਹਨ।