ਪੰਜ ਸੂਬਿਆਂ `ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਕਰਾਰੀ ਹਾਰ, ਕਪਿਲ ਸਿੱਬਲ ਬੋਲੇ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਆਤਮ ਸਮੀਖਿਆ ਦੀ ਲੋੜ

ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ 2022 ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿਤਾ। ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਪੰਜਾਬ `ਚ ਆਪ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਹਨੇਰੀ ਚੱਲੀ ਕਿ ਇਸ ਹਨੇਰੀ `ਚ ਕਈ ਦਿੱਗਜ ਉੱਡ ਗਏ। ਵੱਡੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ 20 ਸੀਟਾਂ ਵੀ ਪੂਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀਆਂ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ 4 ਸੀਟਾਂ `ਤੇ ਸਿਮਟ ਕੇ ਰਹਿ ਗਈ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਸੁਪਰੀਮੋ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਖੁਦ ਆਪਣੀ ਸੀਟ ਨਹੀਂ ਬਚਾ ਸਕੇ।

ਇਸ ਦਰਮਿਆਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ। 2017 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਰਿਹਾ, ਪਰ 2022 ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ 18 ਸੀਟਾਂ `ਤੇ ਹੀ ਸਿਮਟ ਗਈ। ਖ਼ੁਦ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਚੰਨੀ ਆਪਣੀ ਸੀਟ ਨਹੀਂ ਬਚਾ ਸਕੇ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂ ਆਪਣੇ ਹਲਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੂਰਬੀ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਏ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਬੀਤਿਆ ਕੱਲ੍ਹ ਕਾਂਗਰਸ ਲਈ ਨਮੋਸ਼ੀ ਭਰਿਆ ਰਿਹਾ। ਨਤੀਜੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗਰਾਉਂਡ 23 ਦੇ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ ਮੈਂਬਰ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਉੱਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਸਾਧ ਰਹੇ ਹਨ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਜਦੋਂ ਰਾਜ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦੌਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਕਪਿਲ ਸਿੱਬਲ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਤਮ-ਪੜਚੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ ਗੋਆ ਵਰਗੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਸੀ। ਪਰ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ 'ਚੋਂ ਵੀ ਹਾਰ ਗਈ।

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਗਰਾਉਂਡ 23 ਸਮੂਹ ਦੇ ਕਈ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ ਲੋਕ ਬੋਲਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਮਨੀਸ਼ ਤਿਵਾੜੀ ਅਤੇ ਕਪਿਲ ਸਿੱਬਲ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੋਣ ਯੋਜਨਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਚੋਣ ਯੋਜਨਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਦਾਇਰੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਕੇਸੀ ਵੇਣੂਗੋਪਾਲ, ਹਰੀਸ਼ ਚੌਧਰੀ, ਅਜੈ ਮਾਕਨ ਅਤੇ ਰਣਦੀਪ ਸੁਰਜੇਵਾਲਾ ਹਨ।

1. ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਵੋਟ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 2017 ਵਿੱਚ 38.5% ਤੋਂ 2022 ਵਿੱਚ 23.3% ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ।

2. 2017 ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਵਜੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਗੋਆ ਅਤੇ ਮਨੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਬਣ ਗਈ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਦੋਵਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। 2017 ਵਿੱਚ ਮਣੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ 35.1% ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 2022 ਵਿੱਚ 17% ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ।

3. ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਪਾਰਟੀਆਂ ਲਈ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹੈ। GFP ਨੇ 2017 ਵਿੱਚ 3 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਹੁਣ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹੀ ਜਿੱਤ ਸਕੀ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 2011 ਵਿੱਚ ਅਸਾਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵੱਡੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਕੋਈ ਸਰਕਾਰ ਦੁਬਾਰਾ ਨਹੀਂ ਚੁਣੀ ਗਈ ਹੈ।

4. ਪੰਜਾਬ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁੜ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫ਼ਲ ਰਹੀ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਬੁਰੀ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਤੋਂ ਲਾਂਭੇ ਕਰਕੇ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦਲਿਤ ਕਾਰਡ ਖੇਡਿਆ। ਇਸਦੇ ਤਹਿਤ ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।

ਜਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੈਪਟਨ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਨੂੰ ਸੂਬਾ ਇਕਾਈ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਆਪਸੀ ਲੜਾਈਆਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਰਹੀ।

ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਹੁਣ ਕਾਂਗਰਸ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਾਰ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਹਾਰ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪ੍ਰਿਯੰਕਾ ਗਾਂਧੀ ਵਾਡਰਾ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ 2024 ਯੂਪੀ ਦੀਆਂ ਐਮਪੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਕਰੇਗੀ, ਜਿਵੇਂ ਉਸਨੇ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ?

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਰਾਉਂਡ 23 ਦੇ ਹੋਰ ਤਿੱਖੇ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਬੁਲਾਉਣ ਅਤੇ ਭਰੋਸਾ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਹਾਲਾਤ ਬਦਲ ਜਾਣਗੇ।

ਇਸ ਵਾਰ, ਸੋਨੀਆ 'ਤੇ ਪੂਰਾ ਚਾਰਜ ਲੈਣ, ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ਦਾ ਦਬਾਅ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਉਸਦੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਕਈਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮੁੱਖ ਮੁੱਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਦੇਣਦਾਰੀ ਵਜੋਂ ਦੇਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ, ਗੋਆ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿਚ ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਇੱਕ ਦੇਣਦਾਰੀ ਹੈ।