ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗਿਆ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਸਾਈਬੇਰੀਆ ‘ਚ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਗਰਮੀ

ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਰਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਬਦਲਾਅ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਹਰ ਪਾਸੇ ਹਲਚਲ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗੀ ਹੈ।  ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ, ਗੰਭੀਰ ਗਰਮੀ, ਤੀਬਰ ਅਤੇ ਅਨਿਯਮਿਤ ਤੂਫਾਨ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, ਸਾਇਬੇਰੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ ਸੀ, ਜੋ ਆਰਕਟਿਕ ਖੇਤਰ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਸੀ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਚੇਤਾਵਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। (ਸੰਕੇਤਿਕ ਤਸਵੀਰ: shutterstock)

ਵਿਸ਼ਵ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੂਸ ਦੇ ਵੇਰਖੋਯਾਂਸਕ ਸ਼ਹਿਰ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਇਬੇਰੀਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਵਿੱਚ 20 ਜੂਨ, 2020 ਨੂੰ 100.4 ਡਿਗਰੀ ਫਾਰਨਹੀਟ ਭਾਵ 38 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਆਰਕਟਿਕ ਸਰਕਲ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।,ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਪਮਾਨ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ WMO ਨੇ ਹੁਣ ਆਰਕਟਿਕ ਦੇ ਅਤਿਅੰਤ ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਗਰਮੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। (ਸੰਕੇਤਿਕ ਤਸਵੀਰ: shutterstock)

ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ ਅਜਿਹੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਬਣਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡਬਲਯੂਐਮਓ ਦੇ ਮੁਖੀ ਪਿਟੀ ਟੋਲਾਸ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਵਾਂ ਆਰਕਟਿਕ ਰਿਕਾਰਡ ਡਬਲਯੂਐਮਓ ਆਰਕਾਈਵ ਆਫ ਐਕਸਟ੍ਰੀਮ ਵੇਦਰ ਐਂਡ ਕਲਾਈਮੇਟ ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਿਰੀਖਣਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਬਦਲਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਲਈ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਵਰਖੋਯਾਂਸਕ ਸ਼ਹਿਰ ਆਰਕਟਿਕ ਸਰਕਲ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ 115 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 1885 ਤੋਂ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (ਸੰਕੇਤਿਕ ਤਸਵੀਰ: shutterstock)

ਏਜੰਸੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਾਪਮਾਨ ਆਰਕਟਿਕ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਭੂਮੱਧਸਾਗਰ ਜਲਵਾਯੂ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਢੁਕਵਾਂ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਇਬੇਰੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਸਾਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੰਬੇ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਮੌਸਮ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਮਾਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਰਕਟਿਕ ਸਾਇਬੇਰੀਆ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਤਾਪਮਾਨ 10 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਵੱਧ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬਰਫ਼ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।  (ਸੰਕੇਤਿਕ ਤਸਵੀਰ: shutterstock)

ਇਹ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ  (Heat Wave) ਸਾਲ 2020 ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਟੋਲਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ  (Antarctica)ਮਹਾਂਦੀਪ ਨੇ ਵੀ 18.3 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਡਬਲਯੂਐਮਓ ਅਜੇ ਵੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੀ ਡੈਥ ਵੈਲੀ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਸਥਾਨ, 2020 ਅਤੇ 2021 ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ 54.4 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਮਾਹਰ ਪਿਛਲੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਟਲੀ ਦੇ ਸਿਸਲੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ 48.8 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਦੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਯੂਰਪੀਅਨ ਰਿਕਾਰਡ ਵਜੋਂ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। (ਸੰਕੇਤਿਕ ਤਸਵੀਰ: shutterstock)

ਟੋਲਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਡਬਲਯੂ.ਐੱਮ.ਓ. ਆਰਕਾਈਵ (WMO Archive) ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਵੀ ਇਕ ਵਾਰ 'ਚ ਇੰਨੀ ਜਾਂਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਪੁਰਾਲੇਖ ਦਾ ਕੰਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਤਾਪਮਾਨਾਂ, ਵਰਖਾ, ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੜੇਮਾਰੀ, ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸੋਕੇ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ, ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਹਵਾ ਦੇ ਝੱਖੜ, ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਚਮਕ, ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਸੰਬੰਧੀ ਪੁੰਜ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਰਕਟਿਕ (Arctic) ਗਰਮੀ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਜੋੜਨਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਨਾਟਕੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ। (ਸੰਕੇਤਿਕ ਤਸਵੀਰ: shutterstock)